Cerkak Basa Jawa

Ora Ana Pilihan Liya

Mirna lan kanca-kancane saben malam minggu mlaku-mlaku ana ing Manahan kutha Sala, golek hiburan kanggo nglipur atine sing krasa sepi. Wengi kuwi dheweke karo kancane, Asih lan Didi mampir ana ing sawijining angkringan sing ana ing Manahan. Angkringane kuwi rame tenan, isine wong muda-mudi karo kekasihe dhewe-dhewe. Nanging ana wong lanang loro sing ora katon karo wong wadon. Sing siji kawit mau nglirik Mirna banjur omong-omong karo kancane sing linggih ana ing sandhinge. Asih sing ngerti banjur ngandhani Mirna.

“Mir, wong lanang kae loh, sing lungguh ana ing pojok, kawit mau kayane nglirak-nglirik awakmu.” kandhane Asih.

“A, lah mbo wis ora usah digubris, dinengna wae.” jawabe Mirna sing pancene wong wadon cuek.

“Yen menurutku ya, kayane dheweke sir marang awakmu, Mir. Merga apa aku bisa ngomong kaya ngono, merga aku ya reti menawa dheweke kawit kowe teka nganti saiki pancen nglirak-nglirik awakmu kok.” Didi melu nyela, ning Mirna meneng wae ora nyauri, banjur malah mesen mangan karo ngombe lan nawani kanca-kancane barang.

Sabare mangan, Mirna ngobrol-ngobrol karo kancane, banjur wong lanang sing diarani nglirak-nglirik awake mau menyat saka lungguhe. Nanging ora dinyana-nyana jebul wong lanang mau menyat saka lungguhe merga arep marani si Mirna. 

“Mir, Mir, kowe arep diparani kae.” Asih heboh dhewe ngerti Mirna arep diparani wong lanang sing kawit mau nglirak-nglirik kancane kuwi.

“Lah, bener ta apa ngomongku, dheweke sir marang awakmu, Mir.” Didi melu-melu celatu, ning Mirna mung meneng maneh. Wong lanang mau teka banjur nepuk pundhake Mirna. Dheweke ngajak Mirna lan kanca-kancane kenalan. Jebul jenenge wong lanang kuwi Dani. Sawise kenalan, Dani ninggalake Mirna lan kance-kancane bali menyang linggihane mau. Merga wis rada wengi, Mirna ngajaki kanca-kancane bali.

Pirang-pirang dina sawise Mirna kenalan karo Dani, dheweke dadi kerep kepetuk Dani, nanging kepetuke kuwi ora nganggo janjian, mung dumadakan kepetuk. Sawijining dina, Mirna kepetuk maneh karo Dani ana ing warung makan. Wektu kuwi, si Mirna lagi meh tuku lawuh kanggo mangan.

“Mir, kepetuk maneh.”Dani nyapa lan njawil pundhake Mirna

“Eh, Mas Dani. Kok dadi kerep kepetuk, nggih?”Mirna nyauri karo mesem.

“Tuku apa? Tak bayare sisan karo nggenku.”

“Boten usah repot-repot, Mas. Matur suwun.”

“Ora papa kok.” Dani ngomong karo ngelungke dhuwit menyang sing dodol,”Niki, mas.”

“Walaah, matur suwun banget loh, Mas.”

“Iya, padha-padha. Aku ndhisik ya, Mir.”

“Nggih, Mas.” banjur Dani lunga.

Pirang-pirang wulan si Mirna kenal karo Dani, dheweke dadi sir marang Dani. Ora mung rupane sing bagus, ning Dani uga apik aten-atene. Mirna uga pernah diterake bali karo Dani wektu kepetuk ana ing dalan sabubare Mirna kerja. Banjur wiwit kuwi Dani dadi kerep dolan menyang omahe Mirna. Sawijining sore, wektu Mirna linggih tenguk-tenguk bareng Didi lan Asih ana ing ngarep omahe, dheweke diguda dening kanca-kancane kuwi.

“Aduh, sing dijak kenalan karo Dani mbiyen, saiki kayane dadi melu-melu sir ki marang wong lanang kae.” celatune Asih.

“Tenan ta kandhaku Mir, yen Dani ki sir marang awakmu, nganti wingi aku ndelok kowe diter bali menyang omah. Hayooo…. .” gudane Didi.

“Ana apa ta ki kowe sakloron, senenge nggudani aku wae.” jawabe Mirna ning karo mesam-mesem.

“Wah kayane bener pandhugaku iki, kowe uga sir marang dheweke ya, Mir?”

“He-eh apa Mir, kowe sir marang Dani?” Mirna ora nyauri ning sirahe mantuk-mantuk.

“Walaaah, kok ora tau crita marang awake dhewe ta, Mir?”

“He-eh ki, piye ta?”

Mirna, Asih lan Didi ngobrol ngalor-ngidul babagan Dani nganti ora kerasa wis surup. Banjur Didi lan Asih pamitan bali.

            Ora let suwi saka Mirna crita-cita bareng karo kancane, Mirna dijak Dani lunga menyang Alun-alun. Ora dinyana-nyana, si Dani ngungkapake apa sing kawit mbiyen dirasa karo dheweke. Mirna uga ngomong yen dheweke uga tresna marang Dani. Lan wiwit saka wengi kuwi Mirna resmi dadi kekasihe Dani. Wengi kuwi Mirna diter bali tekan omah karo Dani. Mirna sewengi ora bisa turu amarga dheweke bungah banget lan ora sabar pengen crita marang kanca-kancane. Esuke nalika Asih lan Didi dolan menyang omahe Mirna, dheweke langsung crita bab kedaden sing mau bengi kanti bingah banget.

“Tenane ki, Mir? Kowe saiki dadi kekasihe Dani? Wah jane kudu mangan-mangan iki.” celatune Didi karo nyenggol Mirna.

“Wah, enak ki bakale mangan-mangan.” kandhane Asih karo ngguyu nglirik Mirna.

“Apa ta iki, malah padha njaluk mangan-mangan? Durung wae ngucapake selamat marang balane sing entes jadian, malah mangan-mangane sing didhisik-dhisike.” Mirna gedeg-gedeg, ning banjur Asih lan Didi ngrangkul balane sing lagi bingah mau lan ngomong bareng-bareng,”Selamat ya Mir, wis dadi kekasihe Dani.”

“Aku melu bungah yen kowe bungah, Mir.” Sambunge Didi.

“Matur Suwun ya, kanca-kancaku. Kowe sakloron pancen balaku sing paling jos lah.” kandhane Mirna sansaya bingah atine krungu kanca-kancane uga padha melu bingah.

Ora krasa wis patang wulan awite Mirna dadi kekasihe Dani. Mirna uga wis dikenalake marang wong tuwane Dani. Mirna bingah amarga dheweke bisa ditampa apik dening Bapak lan Ibune Dani. Jebul Mirna lan Dani padha-padha ora asli saka Sala, ning uga padha-padha asli saka Jepara, lan desane Dani uga ora adoh saka desane Mirna. Wektu kuwi Dani janji marang Mirna menawa arep diajak dolan menyang Jepara sekalian mampir ana ing omahe sing ana ing desa.

Ora suwi sawise Dani janji marang Mirna, kira-kira rong minggu sawise, Mirna diajak tenan lunga menyang Pantai Kartini ing Jepara lan sadurunge bali, Mirna dijak mampir ana ing omahe Simbahe Dani sing ana ing cedhak kana. Tekan kana, Dani totok-totok lawang, banjur Budene sing mbukai. Budene katon bungah ndelok ponakane sowan.

“Walahle, kok dolan tekan kene? Karo sapa? Mlebu-mlebu.” celatune Budene karo ngakon bocah loro mau mlebu.

“Niki Bude, wau kula jalan-jalan wonten teng Pantai Kartini, badhe wangsul niki, iseng-iseng mampir. Kula kangen kok kaliyan Simbah.” jawabe Dani sinambi mlebu ngomah.

“Kae loh Simbahmu ana ing pawon, lah iki kan Mirna, anake Pak Wahyudi kae to? Sedulure dhewe kae loh le, sing kerep sowan mrene pas Simbahmu lara. Kok bisa bareng karo kowe ta, le?” kandhane Budene Dani karo nuding si Mirna,”walah, jebul wis gede ya kowe, nduk, tambah ayu sisan.”

. Si Mirna kaget krungu kandhane Budene Dani, atine makbles lara kaya diremet-remet, senajan pengen nangis ning ditahan. Mirna mung bisa mesem. Dani ora beda karo Mirna, dheweke uga bingung lan ora ngerti arep omong apa, lan ora kepenak karo Mirna sing mung bisa meneng. Dani dadi pengen cepet-cepet bali supayane Mirna ora saya kelara-lara merga reti yen Mirna lan dheweke kuwi isih sedulur. Aja meneh Mirna, Dani wae blas ora nyana menawane Wirna kuwi anake Pak Wahyudi sing isih tunggal sedulur. Sawiseketemu Simbahe, banjur Dani lan Mirna pamitan bali merga wis sore.

Ana ing tengah dalan, Mirna nangis merga wis ora kuwat nahan lara. Dheweke ora bisa nrima kasunyatan yen dheweke jebul isih tunggal sedulur karo Dani kekasihe. Dheweke uga ora bisa dadi garwane Dani. Dani sing ngerti menawane Mirna nangis, banjur dijak mampir ana ing warung bakso saperlu mangan lan ngrembug bab mau. Kebeneran Mirna lan dheweke uga durung mangan wiwit mau awan. Sawise pesen mangan lan ngombe, Dani lungguh dep-depan karo Mirna sing isih wae nangis. Atine Mirna wis ora karu-karuan, ora bisa ngucap apa-apa lan rasane mangan ya wegah-wegahan.

“Mbok ya di maem dhisik ta, Dek,” kandhane Dani, ning Mirna isih sesengukan nangis lan ora nyauri,”aku ki ya padha karo awakmu, tenane ora nyana menawane kowe anake Pak Wahyudi, mergane apa, aku entes wae nyadar menawane aku dolan ana ing omahmu kuwi, ndilalahe bapakmu uga ora ana. Wis ta, aja nangis terus, lek ndang dimaem ki baksone. Apa arep tak dulang?”

“Banjur awake dhewe niki pripun, Mas? Kula sampun kebacut tresna kaliyan sampeyan. Sampun boten saged menawane kudu pisah kaliyan sampeyan.” wangsulane Mirna karo isih sesengukan banjur Dani nyikep kekasihe kuwi.

“Wis, ditenangna dhisik atimu, mengko digoleki dalane ya,” Dani ngelus-elus rambute lan ngelapi eluhe Mirna banjur ngangkat mangkok baksone, ”iki dimaem dhisik, tak dulang.” Mirna kepeksa gelem mangan amarga didulang karo kekasihe.

Tekan ana ing omah, Mirna salin banjur pamit karo Ibune arep dolan menyang omahe Asih. Asih sing wektu kuwi ya isih linggih bareng-bareng Didi ana ing latar kaget ndelokbalane mara karo nangis-nangis.

“Ana apa, Mir kok nangis?” Asih nyikep kancane kuwi lan kabeh padha kuwatir marang Mirna.

“Crita Mir, crita, jane ana apa, ta? Kowe pisah karo si Dani, iya?” takone Didi, ning Mirna ora nyauri mung gedeg-gedeg sirahe, ”terus ana apa nganti kowe nangis kaya ngene?”

“Wis, wis. Tenangna dhisik awakmu, Mir.”

Sawise Mirna rada mendha nangise banjur dheweke crita marang kanca-kancane mau bab Dani sing jebul isih seduluran karo dheweke. Kanca-kancane sing krungu ya padha kaget.

“Walah, jan, kok bisa ngono iku? Apa kowe ora pernah temon karo dheweke nalika ning desa?” celatune Didi.

“Lah ndilalahe, menawane bapakku mara ana omahe Simbahku sing lara kae, aku ora pernah gelem dijak. Nalika sekali kae dijak karo bapakku, ning ora kepetuk karo Dani. Ndilalahe Simbahku kae kuwi uga Simbahe Dani. Dadine aku babar blas ora ngerti ya, Di menawane aku seduluran karo Dani.” Mirna nangis maneh.

“Banjur karampungane piye, Mir.” takone Asih, Mirna mung gedeg-gedeg.

            Seminggu sawise kedaden kuwi, Dani dolan ana ing omahe Mirna lan crita menawane Bapak Ibune saiki wis reti yen Mirna kuwi anake Pak Wahyudi lan menggak Dani pacaran karo Mirna maneh, malah Dani arep digolekake jodho karo wong tuwane. Mirna sansaya kelara-lara atine, ning ditahan.

“Aku ora bisa apa-apa maneh, Dek. Yen bapak wis ngendika ora ya aku kudu manut. Jane aku ya emoh dijodho-jodhoake, ning kepiye maneh?” kandhane Dani, ning Mirna mung ndingkluk meneng wae ora semaur. Nganti saksuwene Dani dolan, Mirna ora sanggup ndelok wajahe Dani, wedi menawane eluhe bakal ambrol merga ora tahan maneh. Dani banjur pamit bali amarga padha-padha ora kuwat ndelok wong sing ditresnani katon kelara-lara.

Sawise Dani lunga, dheweke mlebu kamar banjur lawange dikunci. Ibune Mirna sing kerep ngonangi Mirna nangis dadi sansaya kuwatir. Ibune banjur totok-totok lawang kamare Mirna.

“Nduk, ana apa ta kowe kok saben-saben nangis terus, Ibu dadi kuwatir.”

Mirna mbuka lawang kamare banjur nyikep Ibune. Ibune banjur nglungguhake Mirna lan dijak ngomong.

            “Crita marang Ibu, Mir, sapa ngerti Ibu bisa ngewenehi solusi.” kandhane Ibune karo ngelus-elus rambute anake, ”aja nangis terus kaya ngene, Ibu uga melu sedhih yen kowe kaya ngene.”

            “Ibu kelingan boten kaliyan Mas Dani?” wangsulane Mirna karo ngelaki eluhe.

            “Dani kekasihmu kae? Ana apa karo dheweke, kowe pisah karo dheweke?” Mirna gedeg-gedeg banjur nyritaake kabeh marang Ibune.

            “Walah dalah, jebul Dani kae anake Pak Jono toh, mulane Ibu ya ora asing karo wajahe. Ning Ibu ya ora nglegewa menawane bocah kuwi isih tunggal sedulur karo awake dhewe. Ya sing sabar wae lah, nduk. Arep kok kapak-kapakana ya sing jenenge sedulur ora entuk pacaraan apa maneh nganti nikah. Mula bener yen pak Jono malah arep jodhoake Dani karo wong liya, mungkin mung kanggo jaga-jaga supayane anake ora nekat karo awakmu.”

            “Ning kula tasih trena marang panjenengane, Bu.”Mirna nangis maneh.

            “Wong kowe ki tunggal sedulur kok, nduk. Ya ora oleh kaya ngono iku. Durung jodhomu, nduk. Sing sabar ya kowe.” Mirna nyikep ibune maneh.

            Telung wulan sawise kuwi, Dani sida tenan dijodhoake karo wong wadon sing jenenge Karina. Ning Mirna wis rada bisa nrima dadine wektu diwehi undangan nikahane Dani karo Karina, dheweke ora nganti tangis-tangisan. Malah wektu nrima undangan langsung saka Dani, dheweke malah ngucapake selamet marang Dani.

“Selamet ya, Mas. Mugi-mugi langgeng mawon ngantos salawase.” Kandhane Mirna sinambi ngajak salaman Dani.

“Ya matur suwun lah, Dek. Pamitake karo Ibu ya, soale iki ora bisa mampir.” Jawabe Dani.

“Nggih, Mas. Atos-atos mawon nggih, salam mawon kangge Mbak Karina. Kapan-kapan mbok ya diajak mriki.” Dani mung mesem.

Ya senajan isih rada lara menawa kelingan jaman-jamane mbiyen, ning Mirna sadar, menawane ora ana pilihan liya kajaba nrima lan uga melu bungah yen Dani uga bungah. Dheweke isih ngarep-arep wong lanang sing cocok lan tenan ditakdirake kanggo dheweke. Sing bisa gawe dheweke bingah saben dina lan uga bisa dadi guru lakine sing tanggung jawab marang kaluargane.